Voor wie kan bewind worden aangevraagd?

Bewind kan aangevraagd worden voor personen van 18 jaar of ouder. Deze personen hebben meestal te maken met bijvoorbeeld:

• Een lichamelijke- of verstandelijke beperking
• Psychiatrische klachten
• Verslaving
• Ziekte
• Ouderdom
• Tijdelijke omstandigheden zoals problematische schulden

Wie kan bewind aanvragen?

Verschillende personen kunnen de kantonrechter vragen om bewind in te stellen:

• De betrokkene zelf.
• De partner van de betrokkene.
• Familieleden van de betrokkene tot in de 4e graad: ouders, grootouders, kinderen, kleinkinderen, broers, zussen, ooms, tantes, neven en nichten.
• Degene die het gezag uitoefent, zoals de voogd van een betrokkene die nog geen 18 jaar is.
• De officier van Justitie; dit kan alleen in bijzondere gevallen, bijvoorbeeld omdat er geen familie meer is.
• Instellingen (zoals verpleeghuizen) die de betrokkene verzorgen of begeleiden (sinds 1 januari 2014 mogen zij ook curatele en beschermingsbewind aanvragen).

Wat gebeurt er met die aanvraag?

Als de kantonrechter de aanvraag voor bewind heeft bestudeerd, nodigt hij alle betrokken partijen uit voor een hoorzitting. Hij vraagt naar de mening van de persoon voor wie het bewind is bedoeld. Heeft een andere partij om bewind gevraagd? Dan mag ook die partij zijn mening geven.

Soms kan iemand voor wie bewind is aangevraagd niet zelf naar de rechtbank komen. Die persoon woont bijvoorbeeld in een verpleeghuis of in een woonhuis voor verstandelijk beperkte mensen. In zo’n situatie kan de kantonrechter besluiten om een bezoek te brengen aan die persoon op zijn of haar verblijfadres.

Op het moment dat de kantonrechter het bewind uitspreekt, wijst hij ook een bewindvoerder aan. Meestal is dat de partij aan wie de betrokkene heeft gevraagd om voor het beheer van zijn of haar vermogen te zorgen.

Wat verandert er na de uitspraak voor de betrokkene?

De kantonrechter legt zijn besluit vast in een beschikking. De dag nadat de rechtbank die beschikking heeft verstuurd, begint de taak van de bewindvoerder. De bewindvoerder gaat dan tijdelijk of blijvend het vermogen van de betrokkene beheren. Dat betekent dat de betrokkene niet meer zelfstandig over zijn bezit mag beslissen, maar alleen in overleg met de bewindvoerder.

Wel blijft de betrokkene bij bewind handelingsbekwaam. Hij of zij mag nog steeds zelf een testament maken, maar voor het kopen of verkopen van bijvoorbeeld een auto, tv of mobiele telefoon is toestemming van de bewindvoerder nodig.

Op de website van www.rechtspraak.nl/Onderwerpen/Bewind/ vindt u meer informatie over het aanvragen van bewind.

Problematische schuldsituatie

Soms houdt iemand na het betalen van de vaste lasten te weinig geld over om een schuld binnen drie jaar terug te betalen. Om te bepalen of dit bij iemand van toepassing is, zijn er rekenschema’s beschikbaar. Valt de financiële situatie binnen de grenzen van zo’n rekenschema dan spreken we van een problematische schuldsituatie. De bewindvoerder zal hiervoor schuldhulpverlening bij de gemeente aanvragen.

Wat doet een bewindvoerder?

Een bewindvoerder beheert en beschermt het vermogen van de betrokkene. Dit kan het hele vermogen zijn, maar ook een deel daarvan.

De bewindvoerder zorgt bijvoorbeeld voor:

• Een overzicht van schulden, inkomsten, uitgaven en bezittingen (boedelbeschrijving).
• Het opstellen van een budgetplan.
• Het openen van bankrekeningen.
• De betaling van de vaste lasten.
• De belastingaangifte.
• Het aanvragen huur- en zorgtoeslag.
• De aanvraag bijzondere bijstand.
• Het treffen van regelingen en het contact houden met schuldeisers.
• Het afsluiten van verzekeringen.
• Het indienen van voorzieningen.
• De behandeling van post.

Inkomsten en leefgeld

Na de uitspraak opent de bewindvoerder eerst nieuwe bankrekeningen. Een beheerrekening waarop alle inkomsten gestort worden en een privérekening voor leefgeld waarmee de dagelijkse boodschappen betaald kunnen worden.

Overleg bij beslissingen

De bewindvoerder neemt een beslissing zoveel mogelijk in overleg met de betrokkene. Er kan ook worden afgesproken dat de betrokkene een aantal zaken zelf uitvoert; met of zonder hulp van de bewindvoerder.

Soms is de betrokkene niet in staat om zelf beslissingen te nemen door bijvoorbeeld een verstandelijke beperking. In zo’n situatie overlegt de bewindvoerder met de kantonrechter voordat er een besluit genomen wordt.

Informatie over het vermogen van de betrokkene

De betrokkene krijgt bankafschriften thuisgestuurd van de beheer- en privérekening.

Eén keer per jaar moet de bewindvoerder een overzicht van alle inkomsten en uitgaven aan de betrokkene en de kantonrechter sturen. In het overzicht moet staan wat er allemaal is geregeld, wat de inkomsten waren en hoeveel is uitgegeven.
Als de betrokkene niet in staat is om het overzicht zelf te controleren dan doet de kantonrechter dat. Vragen over het overzicht stelt de kantonrechter dan aan de bewindvoerder.
Bij het einde van het bewind wordt het laatste overzicht gestuurd.